Timu ya Wanansheria Watetezi wa Mazingira kwa
vitendo (LEAT) imeshiriki katika kampeni ya kupinga haki kandamizi za kimila
zinazo kandamiza haki ya mwanamke kumiliki ardhi na mali ambayo inakinzana na
katiba ya Jamuhuri ya Muungano wa Tanzania pamoja na mikataba ya kimataifa ya
haki za binadamu. Kampeni hiyo ili fanyika katika wilaya ya Kilindi mkoani
Tanga na kuzinduliwa na Mkuu wa wilaya hiyo, Mheshimiwa Saida Mtondoo ambaye
alikuwa amefuatana na Katibu Tawala wa wilaya, Dkt. Filisi Nyimbi na Afisa
Tarafa ya Kwekivu, Mgaya Nyake. Kampeni iliandaliwa na Asasi ya kiraia
inayoshughulika na Utunzaji Mazingira na kutetea Haki za Mwanamke (Envirocare)
na kushirikikisha Asasi za kiraia zinazo shughulika na utunzaji mazingira na
utetezi wa haki za binadamu.
Akiongea wakati wa ufunguzi wa kampeni hiyo
Mkurugenzi Mtendaji wa Envirocare, Mama Loyce Lema alisema sharia za kimila
zimewanyima wanawake haki ya msingi ya kikatiba ya kumiliki ardhi na mali hivyo
kuchangia ongezeko kubwa la wanawake masikini wakati wanawake wanachangia kwa
kiasi kikubwa katika uzalishaji mali.
Mama Lema alisema kuwa tangu mwaka 2009 Asasi yake
imekuwa ikielimisha wanawake juu ya haki ya kumiliki ardhi pamoja na haki ya
kutumia mapato yanayotokana na nguvu zao, kwakuwa aliamini kuwa mwanamke
akipewa haki ya kumiliki ardhi atahamasika kutunza mazingira. Mama Lema alisema kuwa wanawake wanapaswa kusimama na kudai haki ya kumiliki ardhi na mali kwa kuwa rasilimali hizo ni muhimu kwa ustawi wa jamii na ikizingatiwa kuwawanawake ndio walezi wakuu wa jamii na wanahitaji ardhi kwaajili ya kilimo, ufugaji na utunzaji mazingira.
Mkurugenzi Mtendaji wa Envirocare, Mama Loyce Lema (mwenye nguo ya bluu bahari)akifafanua jambo wakati wa mkutano wa wadau watetezi wa haki za wanawake. Mkutano ulifanyika katika ukumbi wa halmashauri ya wilaya ya Kilindi-Tanga, tarehe 17 Agosti, 2016.
Naye, Mkuu wa wilaya ya Kilindi, Saida Mtondoo
alitoa wito kwa wanawake na wanaume waliopata elimu ya haki ya mwanamke
kumiliki ardhi kutoa elimu hiyo kwa jamii iliwaachane na mila kandamizi. Mkuu
wa wilaya alisema kuwa wanawake wanapaswa kuwa na umoja na utayari wa
kuwasaidia wanawake watakao dhulumiwa haki ya kumiliki ardhi na mali ili
kuwatia moyo kwakuwa inahitaji ushirikiano katika kuzishinda mila kandamizi na
mfumo dume ulioota mizizi katika jamii.
Akielezea kifungu vinavyo tamka usawa kwa wanawake
na wanaume katika kumiliki ardhi na mali, Mwanasheria wa Envirocare, Godlisten
Maro alisema kuwa sharia za kimila zinakinzana na katiba ya Jamuhuri ya
Muungano wa Tanzania ya mwaka 1977 katika ibara ya 13 inaeleza kuwa watu wote
ni sawa mbele ya sharia. Pia katika ibara ya 27 inaeleza kuwa kila mtu ana haki
ya kumiliki ardhi. Godlisten alisema kuwa kwakuwa ibara ya 107 ya katiba ya
nchi inaeleza kuwa mahakama ndio chombo cha mwisho juu ya utoaji wa haki, na
kwakuwa sharia za serikali zinatambua haki ya mwanamke kumiliki ardhi na mali,
inapotokea shauri la kudai haki likitolewa hukumu mahakamani sharia ya serikali
ndio itakayo fuatwa hata kama awali shauri hilo lilisuluhishwa kwa sharia ya
kimila.
Picha ya pamoja ya washiriki wa mkutano uliojadili athari za sharia za kimila kandamizi zinazo kandamiza haki za wanawake kumiliki ardhi na mali. Mkutano huo ulifanyika siku moja kabla ya kampeni tarehe 17 Agosti, 2016, ilikutoa fursa kwa wadau washirikishana changamoto na uzoefu katika utatuzi wa mashauri ya haki za wanawake katika kumiliki ardhi na mali.
Aidha, Godlisten alisema kuwa sharia ya ardhi namba
4 ya mwaka 1999 kifungu cha 19 kina eleza kuwa mtu yeyote mwenye umri wa
kuanzia miaka 18 na kuendelea ana haki ya kumiliki ardhi. Pia sharia ya ardhi
ya vijiji ya namba 5 ya mwaka 1999 kifungu cha 3 kinaweka bayana kuwa wanawake
wanahaki ya kumiliki ardhi. Kuhusu wanandoa kumiliki ardhi, Godlisten alisema
kuwa kumekuwa na malalamiko mengi kuwa wanaume wengi waliopo katika ndoa wana
miliki ardhi bila ya kushirikisha wake zao ilihali wamenunua pamoja ardhi
husika. Sheria ya marekebisho ya ardhi ya mwaka 2004 inaruhusu wanandoa
kumiliki ardhi pamoja kwasababu wote wanakuwa wamechangia kwa namna moja au
nyingine katika kupatikana kwa ardhi, na ikitokea mwanandoa mmoja anataka kuuza
au kuweka rehani lazima amshirikishe mwenzake.
Aliongeza kuwa haki ya mwanamke kumiliki mali
inatambuliwa katika Mkataba wa Kimataifa wa kuondoa unyanyasaji kwa wanawake wa
mwaka 1979, pia Mkataba wa Afrika wa haki za binadamu na haki za watu ibara ya
14 inasema kila mtu anahaki ya kumiliki mali. Tanzania imeridhia mikataba hii
hivyo inapaswa kutetea haki za binadamu wote wake kwa waume.
Kuhusu mfumo dume, Godlisten alisema mfumo dume ni
tatizo na umekwamisha kufikia malengo ya taifa ya kuhakikisha kuwa katika
mabaraza ya ardhi ya vijiji, kata na wilaya yanakuwa na wajumbe wanawake 3 kati
ya wajumbe 8 kwa mujibu wa sharia ya utatuzi wa migogoro ya ardhi ya mwaka
2002. Alisema wanaume katika maeneo mengi bado hawakubali kuwa wanawake
wanaweza kuongoza, pia hata wanawake wenyewe hawajikubali kuwa wanaweza
kuongoza, hii inatokea hasa wanawake wenzao wanapojitokeza kugombea nafasi
mbalimbali.
Pia kulikuwa na shuhuda za simanzi kutoka kwa wanawake
walio dhulumiwa ardhi na mali zao na waume zao baada ya ndo za kuvunjika na
wengine wali dhulumiwa mali na ardhi na ndugu wa waume zao baada ya kufariki.
Washiriki walikuwa wamebeba jumbe mbalimbali kama ‘Wanawake
washirikishwe katika mabaraza ya utatuzi wa migogoro ya ardhi, Pinga mila
potofu mmilikishe mwanamke ardhi, Mwanamke kumiliki ardhi ni haki yake ya
kikatiba, Sheria kandamizi za kimila hazizingatii katiba, Ardhi ni mali na
Sheria za kimila zitoe fursa sawa.
Kampeni hiyo ilihudhuriwa na Asasi za kiraia ikiwemo
LEAT, WILAC, LHRC, TAMWA, EFD, Action Aid, Mtandao wa jinsia na taasisi za
serikali Tume ya kurekebisha sharia, Chama cha Wanasheria Tanganyika, Tume ya
Haki za Binadamu na Utawala Bora, Wizara ya Ardhi, Dawati la jinsia la kituo
cha polisi Songe, Viongozi wa dini, Wazee wa mila na wananchi.
Maandamano yalianzia ofisi za halmashauri ua Kilindi kelekea viwanja vya stendi ya mabasa ya Songe
Wanaharakati wa kutetea haki za binadamu pamoja na wananchi katika matembezi kutoka ofisi za halmashauri kuelekea viwanjavya stendi ya mabasi Songe
Katibu Tawala wa wilaya ya Kilindi Dkt. Filisi Nyimbi(aliyeshika bango kushoto) akionesha wananchi bango lililopinga sharia kandamizi za kimila zinazo kandamiza haki za wanawake katika kumiliki ardhi na mali.
Baadhi ya wananchi katika kampeni
No comments:
Post a Comment